1 februari 2016
Op zondag 31 januari 2016 was er 's avonds een uitzending van De Monitor waar werd ingegaan op de situatie waarbij mensen verdwalen in het digitale doolhof van de overheid. Een voorbeeld ging specifiek over de belastingdienst.
Mensen verhuizen naar een nieuw huis, en daar blijkt nog iemand ingeschreven te staan. Dit kan gebeuren omdat de gemeente de Basis Registratie Personen (BRP, voorheen Gemeentelijke Basis Administratie of GBA) niet op orde heeft, of omdat er een fout bij de belastingdienst of andere instanties is gemaakt. En omdat deze instanties aan elkaar gekoppeld zijn kan dat verstrekkende gevolgen hebben.
De twee mensen die in het programma werden geïnterviewde hadden hier enorme last van. Alle uitkeringen en (zorg) toeslagen worden automatisch stopgezet waardoor het inkomen soms met vele honderden euro's per maand naar beneden gaat.
Een nog veel grotere fout is echter dat deze æspook bewoners vaak niet uit het systeem verwijderd kunnen worden omdat 'het systeem' dat gewoon niet toelaat. Ergo, dit is gewoon een ontwerpfout in het systeem, waarschijnlijk een situatie waar de ontwerpers in het begin nooit gedacht hebben. En omdat deze spookbewoners niet verwijderd kunnen worden blijft het systeem volhouden dat de uitkering gekort moet worden. Er wonen immers toch meerdere mensen op hetzelfde adres?
Nu wordt het helemaal vervelend.. omdat er een spook bewoner is op het nieuwe adres, kan de nieuwe bewoner de gegevens inzien in het systeem van 'Mijn Toeslagen' van deze spook bewoner, en de vraag dient zich dan aan of deze spook bewoner (waar die ook moge zijn) ook de gegevens kan inzien van de reguliere bewoner.
De privacywaakhond ofwel de Autoriteit Persoonsgegevens (voorheen College Bescherming Persoonsgegevens) is hiervan op de hoogte en heeft de belastingdienst op de hoogte gesteld van deze inbreuk op de privacy. Er wordt aan gewerkt, maar de fiscus kan niet aangeven wanneer het probleem is opgelost. Vanuit de techniek gezien is dit inderdaad een heel naar probleem wat niet zomaar opgelost is, maar om nu richting De Monitor te zeggen dat het probleem te complex is om voor de camera uit te leggen gaat toch echt te ver.
Overigens kan de Autoriteit Persoonsgegevens vanaf 1 januari een boete opleggen als er sprake is van een datalek in IT-systemen, en die boete kan fors oplopen. Het is natuurlijk wel de vraag wat de Autoriteit Persoonsgegevens gaat doen als de fiscus in de loop van 2016 dit probleem niet opgelost krijgt.
Een tweede voorbeeld was van een man die wat via de notaris geregeld moest hebben, en van de notaris hoorde dat er een kind op zijn naam stond. De goede man woonde in Nijmegen, het kind in Dordrecht. In eerste instantie moet je even grinniken, totdat je bedenkt wat de consequenties kunnen zijn. Stel dat de man overlijdt, dan is er zomaar opeens een natuurlijk nazaat (althans, op papier) die erfgenaam is geworden, maar waar niemand iets vanaf weet.
Heel kras, het kind kon wel losgekoppeld worden van de man, maar bleef op papier wel bestaan. Het bleek niet mogelijk te zijn in het systeem om het kind volledig uit de administratie van de man te verwijderen. Uiteindelijk bleek dat een medewerker van de Gemeente Nijmegen een fout had gemaakt waardoor deze vervelende situatie is ontstaan.
Kortom, door menselijke fouten en 'fouten in het systeem' kunnen hele vervelende situaties ontstaan. Heel vervelend voor mensen die in de problemen met uitkeringen komen, en nog vervelender omdat ze op hele korte termijn niet opgelost worden. En daar is voorlopig weinig aan te doen vrees ik.
Blogs